RIBERA y TARRAGO, Julián

(1857-1934)

İspanyol şarkiyatçısı.

Valencia’da doğdu. 1882’den itibaren Francisco Codera y Zaidin’in gözde öğrencisi ve daha sonra asistanı oldu. 1887-1905 yılları arasında Zaragoza (Sarakusta) Üniversitesi’nde Arapça öğretim üyeliği yaptı. Ardından İslâm ve Yahudilik tarihi dersleri vermek üzere Madrid Üniversitesi’nde görev aldı. 1913’te aynı üniversitede Arap-İspanyol Edebiyatı Kürsüsü başkanlığını üstlendi ve bunu emekliye ayrıldığı 1927 yılına kadar yürüttü. Endülüs tarihinin siyasî hayat, hukuk, müzik, dil, şiir, eğitim ve kurumlar gibi farklı alanlarıyla ilgilenen nâdir araştırmacılardan biri olan Ribera, İspanyol Kraliyet Akademisi’ne ve Kraliyet Tarih Akademisi’ne üye idi.

Eserleri. 1. La Enseña entre los musulmanes españoles (Zaragoza 1893). Endülüs’teki eğitimi, eğitim kurumlarını ve bunların faaliyetlerini ele almaktadır. 2. Bibliófilos y bibliotecas en la España musulmana (1895). Endülüs’te kitap sevgisi ve kütüphaneler hakkındadır. 3. Orígenes del justicia de Aragón (Zaragoza 1897). Aragon’da adaletin ve adlî kurumların kökeninin incelendiği çalışmada Endülüs’teki İslâm hukuku ve kurumlarından kaynaklanan tesirler de gün ışığına çıkarılmaktadır. 4. Música de las Cantigas (1922). Endülüs şarkı mûsikisi üzerinedir. 5. De historia arábigo-valenciana (Valencia 1925). Valensia şehrinin İslâmî dönem (Belensiye) tarihine dair bir çalışmadır. 6. El Cancionero de Abencuzman (Madrid 1928). Lirik şiirler ve şarkı sözleri mecmuasıdır. 7. Disertaciones y opúsculos (I-II, Tetuan 1952). Eserde Ribera’nın çeşitli makaleleri ve kitaplarından bazı bölümler bir araya getirilmiştir. 8. La música árabe y su influencia en la española (Valencia 2000). Arap müziği ve bunun İspanyol müziğine etkileri hakkındadır. 9. Los ladrillos moros de Xara (Alicante 2005). Endülüs’ün Xara bölgesindeki müslümanların tuğla yapım tekniklerini ve tuğla çeşitlerini konu edinir. Ribera ayrıca İbnü’l-Kūtıyye’nin Târîħu iftitâĥi’l-Endelüs’ünü İspanyolca’ya çevirerek Historia de la conquista de España de Abenalcotia el Cordobes (Madrid 1926), hocası Codera ile birlikte İbn Hayr el-İşbîlî’nin Fehrese’sini Index Librorum (I-II, Saragossa 1894-1895) ve Muhammed b. Hâris el-Huşenî’nin Ķuđâtü Ķurŧuba’sını İspanyolca tercümesiyle birlikte Historia de los jueces de Córdoba por Aljoxaní (Madrid 1914) adıyla neşretmiştir.

BİBLİYOGRAFYA:

J. T. Monroe, Islam and the Arabs in Spanish Scholarship, Leiden 1970, s. 151-173; Necîb el-Akīkī, el-Müsteşriķūn, Kahire 1980, II, 189-190; Mîşâl Cühâ, Dirâsâtü’l-ǾArabiyye ve’l-İslâmiyye fî Ûrûbbâ, Beyrut 1982, s. 137-138; E. García Gómez, “Don Julián Ribera y Tarrago”, al-Andalus, II, Madrid 1934, s. I-VIII; a.mlf., “Primer centenario del nacimiento de Don Julián Ribera Tarrago”, a.e., XXIII (1958), s. 207-209; B. Lopez García, “Correspondencia de Julián Ribera a Pascual Menendez: Una amistad en una etapa decisiva del arabismo (1899-1904)”, Sharq al-Andalus, sy. 10-11, Alicante 1993-94, s. 499-526; el-Ķāmûsü’l-İslâmî, II, 617.

Mehmet Özdemir