KAMPFFMEYER, Georg

(1864-1936)

Alman şarkiyatçısı.

Berlin’de doğdu. Aynı şehirdeki Köln Lisesi’ni bitirdikten (1883) sonra İbrânîce hocası G. Jahn’ın teşvikiyle Arapça’ya ilgi duyarak Bern, Lozan, Floransa ve Leipzig’de Arapça, Sâmî diller, Romen dilleri, Doğu dilleri, felsefe ve teoloji öğrenimi gördü. 1890’da Göttingen Üniversitesi Kütüphanesi’nde çalışmaya başladı; bu arada Celle’deki kilise kütüphanesini düzenleyip katalogladı. 1892 yılında Leipzig Üniversitesi’nde Albert Socin’in yönetiminde hazırladığı Alte Namen im heutigen Palästina und Syrien adlı teziyle doktor unvanı aldı. 1895’te Berlin’deki Doğu Dilleri Enstitüsü’nde çağdaş Arap dili ve lehçeleri üzerine başladığı çalışmalarını Paris, Londra, Oxford ve Leiden’de sürdürdü. 1900’de Marburg Üniversitesi’nde “Die arabische Verbalparticul b (M)” (MSOS, III [1900]) adlı çalışmasıyla Sâmî diller yardımcı doçentliğine, Fas’a yaptığı iki aylık araştırma gezisinden sonra kaleme aldığı Reisebriefe aus Marokko (Berlin 1901) isimli eseriyle de Halle’de doçentliğe yükseldi. 1905 yılında Cezayir’e gitti ve buradaki incelemelerinin sonuçlarını Südalgerische Studien (Berlin 1905) ve Algerische Frühlingstage (Berlin 1905) adlı eserlerinde topladı. 1907’de Arapça’nın Mısır, Fas ve Suriye lehçeleri üzerine yaptığı çalışmalarla Marburg Üniversitesi’nde profesör oldu. 1910’da Tanca’da Almanya’ya ait bir kütüphane kurdu.

9 Ocak 1912’de Martin Hartmann, Josef Froberger gibi şarkiyatçılarla birlikte Deutschen Gesellschaft für Islamkunde’yi kuranlar arasında yer aldı. Die Welt des Islams dergisinde çok sayıda Almanca ve Arapça makale yayımladı. Çocukluğundan itibaren tabiata ve coğrafyaya karşı duyduğu ilgi bu alanlarda da araştırma yapmasına sebep oldu ve Alman Tabiat Araştırmaları Akademisi’nin antropoloji, etnoloji ve coğrafya bölümlerinin üyeliğine seçildi. I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti Almanya’nın yanında yer alınca bugün İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü’nde bulunan büyük bir kitap koleksiyonuyla birlikte İstanbul’a geldi ve burada bir Alman bilim enstitüsü ile Türk Edebiyatını Sevenler Derneği’ni (Vereinigung von Freunden der türkischen literatur) kurdu (1916). 1928 ve 1934’te Mısır ve Filistin’e yaptığı gezilerde Arap dili ve lehçeleriyle ilgili çalışmalarını sürdürdü. 5 Eylül 1936’da Berlin’de öldü.

Kampffmeyer çalışmalarını Arap lehçelerinin araştırılması, İslâm dünyasının çağdaş sorunları ve tarihi üzerinde yoğunlaştırmış, Doğu’nun uyanışı ve Batı kültürüyle kaynaşmasının yalnız şarkiyat ilmi için değil, aynı zamanda Avrupa ve Ortadoğu arasındaki münasebetlerin kurulması için de gerekli olduğunu savunmuştur.

Eserleri. A) Arap Dili ve Lehçeleri. “Alte Namen im heutigen Palästina und Syrien” (Zeitschrift des Deutschen Palästina-Vereins, XV [1892], s. 1-33, 65-116; XVI [1893], s. 1-71); “Das Marokkanische Präsenspräfix” (WZKM, XIII [1899], s. 1-35, 227-251); “Materialien zum Studium der arabischen Beduinendialekte Innerafrikas” (MSOS, II [1899], s. 143-221); “Die arabische Verbalpartikel b (M)” (MSOS, III [1900], s. 48-101); “Südarabisches” (ZDMG, LIV [1900], s. 621-660); “Etude sur le langage vulgaire d’Alep” (MSOS, IV [1901], s. 202-227); “Neusyrische Sprichwörter im Dialekt von Urmia” (MSOS, VIII [1905], s. 1-24); “Untersuchungen über den Ton im Arabischen” (MSOS, XI [1908], s. 1-59); “Arabische Dialekte” (EI1, I, 412-419).

B) Kütüphanecilik ve Kütüphane Katalogları. Zur Geschichte der Bibliothek in Celle (Berlin 1895); Katalog der Kirchen-Ministerial-Bibliothek zu Celle (Celle 1901); Die Bücherei des Deutschen Auslands-Museums in (Stuttgart 1917).

C) Tarih, Coğrafya ve Diğer Şarkiyat Çalışmaları. Reisebriefe aus Marokko (Berlin 1901, Voissische Zeitung X. 1-3); Marokko (Halle 1903); “Sâuia in Marokko” (MSOS, VI [1903], s. 1-51); “Eine alte Liste arabischer Werke zur Geschichte Spaniens und Nordwestafrikas” (MSOS, IX [1906], s. 74-110); “Deutsche Islam-Studien” (Koloniale Rundschau, IV [1910], s. 245-254); “Weitere Texte aus Fes und Tanger” (MSOS, XVI [1913], s. 51-98); “Arabische Dichter der Gegenwart” (MSOS, XXVIII [1925], s. 249-279; XXIX [1926], s. 173-203; XXXI [1928], s. 100-169); “Das heutige Ägypten” (MSOS, XXVII [1925], s. 1-91); “Die Stellung der Araber zu den Gegenwartsproblemen Palästinas” (Zeitschrift des Deutschen Palästina-Vereins, LIII [1930], s. 248-260; eserlerinin tamamı için bk. Pritsch, XVIII [1936], s. 8-11 ve Bibliographie der Deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde, XV, 118-122).

BİBLİYOGRAFYA:

Ziriklî, el-AǾlâm, II, 148; Necîb el-Akīkī, el-Müsteşriķūn, Kahire 1980, II, 413; Mîşâl Cühâ, ed-Dirâsâtü’l-ǾArabiyye ve’l-İslâmiyye fî Ûrûbbâ, Beyrut 1982, s. 201; Bibliographie der Deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde (ed. Fuat Sezgin), Frankfurt 1992, XV, 118-122; E. Pritsch, “Georg Kampffmeyer”, WI, XVIII (1936), s. 1-11.

Mehmet Kanar