İBN YERBÛ‘ eş-ŞENTERÎNÎ
(ابن يربوع الشنتريني)
Ebû Muhammed Abdullāh b. Ahmed b. Saîd b. Süleymân b. Yerbû‘ eş-Şenterînî el-İşbîlî (ö. 522/1128)
Hadis hâfızı.
444’te (1052) doğdu. Aslen Şenterînli (Santerem) olup Şentemeriyeli (Santaver) olduğu da söylenen (İbnü’l-Ebbâr, s. 212) İbn Yerbû‘ daha sonra Kurtuba’ya yerleşti ve “Kurtuba muhaddisi” diye tanındı. İbn Dilhâs, Ebû Ali el-Gassânî ve Buhârî’nin el-CâmiǾu’ś-śaĥîĥ’inin Ebû Zer el-Herevî nüshasını kendisinden dinlediği Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Îsâ b. Muhammed b. Manzûr el-Kaysî el-İşbîlî kendilerinden hadis dinleyip icâzet aldığı hocalarından bazılarıdır. Ebû Ca‘fer İbnü’l-Bâziş ile İbn Beşküvâl de onun meşhur iki talebesidir.
Uzun süre yanından ayrılmadığı hocası Ebû Ali el-Gassânî onun bilgi ve zekâsını övmüş, İbn Beşküvâl de kendisini zabtı sağlam, güvenilir bir muhaddis, cerh ve ta‘dîl açısından hadis ricâlini iyi bilen bir âlim olarak tanıtmıştır (eś-Śıla, I, 294). Zâhirî mezhebini benimseyen İbn Yerbû‘ 9 Safer 522’de (13 Şubat 1128) vefat etti ve Rabaz Kabristanı’na defnedildi.
Pek çok kitap yazdığı belirtilen İbn Yerbû‘un kaynaklarda adı geçen bazı eserleri şunlardır: el-İķlîd fî beyâni’l-esânîd, Tâcü’l-ĥilye ve sirâcü’l-buġye fî maǾrifeti esânîdi’l-Muvaŧŧaǿ, Lisânü’l-beyân Ǿammâ fî kitâbi Ebî Naśr el-Kelâbâźî mine(‘l-iġfâl ve)’n-nuķśân, el-Minhâc fî ricâli Müslim b. Ĥaccâc.
BİBLİYOGRAFYA:
İbn Beşküvâl, eś-Śıla, I, 293-294; İbnü’l-Ebbâr, el-MuǾcem fî aśĥâbi’l-Ķāđî eś-Śadefî (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Beyrut 1410/1989, s. 212-213; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, XIX, 578-579; a.mlf., Teźkiretü’l-ĥuffâž, II, 416; IV, 1271-1272; a.mlf., Târîħu’l-İslâm: sene 521-540, s. 76-77; Süyûtî, Ŧabaķātü’l-ĥuffâž (Lecne), s. 461; İbnü’l-İmâd, Şeźerât, IV, 66; İżâĥu’l-meknûn, I, 113, 210; II, 402, 588; Hediyyetü’l-Ǿârifîn, I, 454; Ziriklî, el-AǾlâm, IV, 191.
Emin Âşıkkutlu