İBN ŞEREF el-MAKDİSÎ
(ابن شرف المقدسي)
Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. İbrâhîm b. Muhammed el-Makdisî (ö. 852/1448)
Şâfiî fakihi.
782’de (1380) Kudüs’te doğdu. Burada Kur’ân-ı Kerîm ve çeşitli ilimlere dair bazı temel eserleri ezberledi. Ebü’l-Hayr İbnü’l-Alâî’den hadis, Şehâbeddin İbnü’l-Hâim’den matematik ve ferâiz dersleri aldı. Şemseddin Muhammed b. Abdüddâim el-Birmâvî, Şemseddin el-Kalkaşendî ve İbn Hacer el-Askalânî’nin derslerine devam etti. Hocaları arasında özellikle matematik âlimi İbnü’l-Hâim’den çok faydalandı. Muhtemelen 814 (1411) yılından sonra çıktığı hac yolculuğundan dönüşünde ilim tahsili için Kahire’ye gitti. Kahire’de Veliyyüddin el-Irâkī’nin torunlarının eğitimiyle ilgilendi. Irâkī’nin, Celâleddin Abdurrahman b. Ömer el-Bülkīnî ve Şerefeddin İbnü’l-Küveyk gibi âlimlerin derslerine katıldı. Burada ve Dımaşk’ta Sâlihiyye Medresesi’nde ders verdi, hocası İbnü’l-Hâim’in matematikle ilgili eserlerini okuttu. Kudüs’e döndükten sonra öğretim faaliyetini sürdürdü ve 13 Rebîülâhir 852 (16 Haziran 1448) tarihinde vefat etti. Başta matematik ve fıkıh olmak üzere ferâiz, fıkıh usulü, nahiv ve edebî ilimlerde bilgi sahibi olan İbn Şeref’in öğrencileri arasında İbn Hassân, İbn Ebû Şerîf, Bikāî ve Yahyâ b. Muhammed el-Münâvî gibi âlimler yer almaktadır. İbn Şeref’in Şâfiî fıkhıyla ilgili Şerĥu Behceti’l-Ĥâvî ve Şerĥu Tehźîbi’t-Tenbîh adlı eserleriyle İbnü’l-Hâim’in matematiğe dair Miftâĥu’l-ĥisâb’ının ihtisarı olan Esnânü’l-Miftâĥ, et-Tavżîĥ Ǿalâ Elfiyeti’l-Birmâvî ve Ŧabaķātü’ş-ŞâfiǾiyye adlı eserlerinin bulunduğu kaynaklarda zikredilmektedir.
BİBLİYOGRAFYA:
İbnü’l-Hâim, el-MaǾûne fî Ǿilmi’l-ĥisâbi’l-hevâǿî (nşr. Hudayyir Abbâs Muhammed el-Münşidâvî), Bağdad 1988, s. 33; Sehâvî, et-Tibrü’l-mesbûk fî źeyli’s-Sülûk, Kahire, ts., s. 236-237; a.mlf., eđ-Đavǿü’l-lâmiǾ, II, 284-286; Süyûtî, Nažmü’l-Ǿiķyân, Beyrut 1927, s. 92; Ebü’l-Yümn el-Uleymî, el-Ünsü’l-celîl bi-târîħi’l-Ķuds ve’l-Ħalîl, Kahire 1866, s. 521-522; Keşfü’ž-žunûn, I, 492, 627; II, 1769; Îżâĥu’l-meknûn, I, 81; II, 79; Ziriklî, el-AǾlâm, I, 302; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, II, 256-257; Ca‘fer Seccâdî, “İbn Şeref”, DMBİ, IV, 79-80; el-Kāmûsü’l-İslâmî, IV, 80; Mv.Fs., III, 414.
Kâmil Yaşaroğlu