HOCİÇ, Vehbi
(1913-1977)
Boşnak din âlimi ve yazar.
7 Ocak 1913’te Sancak bölgesinde Novi Pazar’a (Yenipazar) bağlı Donja Pešter’in Cukota köyünde doğdu. İlk öğrenimini burada, lise öğrenimini Üsküp’te tamamladı. Belgrad Hukuk Fakültesi’nde bir yıl okuduktan sonra ayrılarak Saraybosna’da Kadılık Yüksek Okulu’nda öğrenimini sürdürdü. II. Dünya Savaşı sırasında 1941 yılında Saraybosna ile Novi Pazar arasındaki yollar ulaşıma kapandığından mezuniyet imtihanına giremedi; savaştan sonra kurulan yeni Yugoslavya’nın komünist yönetimi bu okulu kapatınca öğrenim hayatı sona ermiş oldu. II. Dünya Savaşı esnasında Novi Pazar’da şeriat mahkemesinde bilirkişi ve Sırbistan Diyanet İşleri sekreteri olarak çalıştı. Daha sonra Novi Pazar Belediyesi’nde, adliyede, Narodna Banka’da çeşitli görevlerde bulundu. 1 Şubat 1977’de Novi Pazar’da vefat etti.
Üsküp’te öğrenci iken Doğru, Islamski Svijet ve Islamski Glas adlı dergilerde makale ve tercümeler yayımlayan Hociç yüksek öğrenimi sırasında Gajret, Narodna Pravda, Glasnik IVZ, II. Dünya Savaşı’ndan sonra da Takvim, Preporod ve Zemzem gibi dergilerde makaleler yazdı (Fajić, s. 92, 93). Vehbi Hociç, Novi Pazar’daki görevleri esnasında sürdürdüğü ilmî çalışmaların yanı sıra bölgedeki müslümanların problemleriyle yakından ilgilenmiş, din görevlilerine kurslar tertiplemiş, aynı yerde bir kütüphane kurarak (Muslimanska Biblioteka) bir süre yöneticiliğini yapmıştır.
Eserleri. 1. Temelji Islama-Smisao i Svrha Propisa (Sarajevo 1971). İslâm dininin esaslarına dair olan bu üç ciltlik eserin yalnız I. cildi yayımlanmıştır. 2. Mevlud (Novi Pazar 1971). Hociç’in Problem dobra i Zla-Sistem Moralne Filozofije (Hayırşer problemi - Ahlâk felsefesi sistemi), Islam i Nauka - Kulturna Historjia Islama (İslâm ve ilim - İslâm kültür tarihi), Islam-Religija za Sve i Svakoga (İslâm-Herkes için ve herkese bir din) adlı eserleri ise henüz yayımlanmamıştır. Çeşitli tercümeleri de bulunan Hociç, İtalyan şarkiyatçısı Laura Veccia Vaglieri’nin Apologia dell’Islamismo (Roma 1925) adlı eserini Fransızca tercümesinden Boşnakça’ya çevirmiş, Muharrem Ömerdiç’in özel kitaplığında bulunan tercümenin bir bölümü Nova Pravda dergisinde yayımlanmıştır (sy. 36, Sarajevo 1940; sy. 37, 39, Sarajevo 1941). Hociç, Türkçe-Arapça-Fransızca ve Türkçe-Fransızca iki sözlüğü de Boşnakça’ya tercüme etmiştir. Bu iki tercüme ve yukarıdaki üç eser müellifin Novi Pazar’daki kütüphanesinde bulunmaktadır.
BİBLİYOGRAFYA:
Kasim Hadήić, “Suradnja Vehbije Hodήića u Takvimu”, Takvim, Sarajevo 1978, s. 202-203; a.mlf., “Naučni Rad Vehbi ef. Hodήića”, Zemzem, IV/1-2, Sarajevo 1971, s. 17-18; a.mlf., “έivotni Put i Djelo Vehbije Hodήića”, Glasnik VIS, XL/2 (1977), s. 217-222; Zejnil Fajić, “Hodήić Vehbija”, Bibliografija Glasnika Vrhovnog Islamskog Starješinstva u SFRJ od 1933. do. 1982. Godine, Sarajevo 1983, s. 92, 93; Mustafa Ćeman, Bibliografija Bošnjaòke Knjičevnosti, Zagreb 1994, s. 516, 573; Ahmed Fetić, “Sjećanje na Vehbi ef. Hodήića”, Zemzem, X/8, Sarajevo 1977, s. 29; Jakub Memić, “Merhum Vehbi Efendija Hodήić”, Preporod, VIII/5, Sarajevo 1977, s. 18; Mahmud Traljić, “Povodom Pola Godine od Smrti Vehbije Hodήića”, a.e., VIII/18 (1977), s. 18.
Mahmud Traljıć