HASAN AĞA, Benli
(ö. 1073/1662)
Türk mûsikisi bestekârı, hânende.
1016 (1607) yılında Edirne’de doğdu. Daha sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a gitti. On sekiz yaşında Enderun’a alınıncaya kadar babasının helvacı dükkânında çalıştı. Sarayda, o sıralarda çocuk yaşta olan IV. Murad’dan gördüğü yakın ilgi onun padişahlığı döneminde de devam etti ve bir müddet sonra musâhib-i şehriyârîler arasına girdi. IV. Murad’ın vefatı üzerine (1640) saraydan ayrıldı. Bundan sonraki hayatı hakkında bilgi bulunmayan Hasan Ağa İstanbul’da vefat etti.
Hasan Ağa, sesinin güzelliği sayesinde ve bestelediği eserlerle devrinin önde gelen mûsikişinasları arasında yer almıştır. Babasından tanbura çalmayı öğrenerek mûsikiye başladığı kaydedilmektedir. Enderun’a girdikten sonra tanbur çalmasını da öğrenen Hasan Ağa tanbur üstadı olarak şöhret oldu. Nitekim IV. Murad’ın kendisinden sık sık tanbura ve Rumeli türküleri dinlediği, ayrıca sarayda yapılan fasıllara sazı ve sesiyle katıldığı bilinmektedir. Ancak mûsikideki asıl şöhretini bestelediği saz eserlerinde ortaya koyduğu başarı ile kazanmıştır. Zamanımıza ulaşan on üç peşrev ve saz semâisinin arasında bilhassa iki rast peşrevi ve aynı makamdaki saz semâisi ile pençgâh peşrevi Türk mûsikisi repertuvarının en seçkin eserlerindendir.
BİBLİYOGRAFYA:
Ezgi, Türk Musikisi, III, 50-51; V, 316-319; Kip, TSM Saz Eserleri, s.10-11, 14, 33, 52, 54; Özalp, Türk Musikisi Tarihi, I, 145; Öztuna, BTMA, I, 330-331.
Nuri Özcan