DUGAT, Gustave
(ö. 1824-1894)
Fransız şarkiyatçısı.
Fransa’nın güneydoğusunda Vaucluse bölgesinde yer alan Orange şehrinde doğdu. Paris’teki Ecole des Langues Orientales Vivantes’tan mezun olduktan sonra, hocaları Reinaud ve De Perceval gibi, özellikle Fransız işgali altındaki Kuzey Afrika ülkelerinin tarih, edebiyat ve coğrafya konularında çalıştı. 1872 yılında Ecole des Langues Orientales Vivantes’ın öğretim kadrosuna dahil olarak Arapça ile İslâm tarihi ve coğrafyası derslerini okuttu. Gençlik yıllarından itibaren Journal Asiatique’te çeşitli makaleleri yayımlanan, aynı zamanda Société Asiatique’in de üyesi olan Dugat Barjols’da öldü.
Eserleri. 1. Grammaire française à l’usage des Arabes de l’Algérie, de Tunis, du Maroc, de l’Egypte et de la Syrie (Paris 1854, Fâris eş-Şidyâk ile birlikte). Fransa’nın Kuzey Afrika ülkelerini istilâ etmesinden önce ileride yapılacak şarkiyat çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla hazırlanmış bir eserdir. 2. Histoire des orientalistes de l‘Europe du XII au XIX siècle (Paris 1868-1870). 3. Cours complémantaire de géographie, histoire et legislation des états musulmans (Leiden 1873). 4. Histoire des philosophes et des théologiens musulmans de 632 à 1258 (Paris 1878; Amsterdam 1973). 5. “Etudes sur le traité de médecine d’Abou Djafar Ah’mad intitulé Zâd almüsâfir” (JA, 5. seri, I, 1853, s. 289-353). İbnü’l-Cezzâr’ın Zâdü’l-müsâfir ve kutü’l-hâzır adlı risâlesinin tahkikli neşridir. 6. Analectes sur l’histoire et la
littérature des Arabes d’Espagne (Leiden 1855-1861). Makkarî’nin Nefhu’t-tîb min gusni’l-Endelüsi’r-ratîb adlı eserinin ilk iki cildinin R. Dozy, L. Krehl ve W. Wright ile birlikte yapılmış neşridir. Baş tarafında şarkiyat araştırmalarından bahseden önemli bir mukaddimenin yer aldığı bu çalışmada birçok ünlü isim unutulmuştur.
BİBLİYOGRAFYA:
Necîb el-Akīkī, el-Müsteşrikūn, Kahire 1964, I, 204; Ziriklî, el-AǾlâm (Fethullah), V, 120; Bedevî, MevsûǾatü’l-müsteşrikīn, s. 167; Edward W. Said, Orientalism, New York 1979, s. 152, 331, 339; “el-Munazzamâtü’l-ǾArabiyye li’t-terbiye”, Menâhicü’l-müsteşrikīn, Riyad 1405/1985; W. H. Behn, Index Islamicus (1665-1905), Millersville 1989, s. 2, 28, 57, 96, 113, 691, 697, 720, 722, 725, 731, 737, 801; TA, XIV, 103; E. Lévi-Provençal, “Makkarî”, İA, VII, 205.
İbrahim Harekât