ANBESE b. SÜHAYM
عنبسة بن سحيم
Anbese b. Sühaym el-Kelbî (ö. 107/725)
Emevî Halifesi Hişâm b. Abdülmelik’in Endülüs valisi.
Endülüs Valisi Semh b. Mâlik el-Havlânî’nin öldürülmesi üzerine halk yeni vali tayin edilinceye kadar Abdurrahman b. Abdullah el-Gāfikī’yi vali seçti. Daha sonra İfrîkıyye Valisi Yezîd b. Ebû Müslim, Anbese’yi Endülüs valiliğine tayin etti (102/720). İfrîkıyye’nin yeni valisi Bişr b. Safvân da onu aynı görevde bıraktı. Anbese valiliği sırasında cihada önem verdi ve Frank topraklarına akınlar düzenledi. Carcassonne’yi bir müddet kuşattıktan sonra barış yoluyla aldı. Yapılan anlaşmaya göre Carcassonne halkı müslüman esirleri serbest bırakacak ve cizye ödeyecekti. Ayrıca müslümanların dostlarına dost, düşmanlarına da düşman olacaklardı. Anbese daha sonra Gaul bölgesindeki Septimania’yı fethetti ve Fransa içlerine kadar ilerleyerek Rhône
nehrini geçti. Burgondes bölgesindeki ileri harekâtı sırasında da Lyon şehrini ele geçirdi ve dönüşte seferlerden birinde aldığı yara yüzünden öldü (Şâban 107/Aralık 725). Valiliği dört yıl sekiz ay devam etmiştir. Anbese cesur ve kabiliyetli bir kumandan, iyi bir idareciydi. Becâ papazı İsidore, onun bu fetihleri zor ve şiddet kullanarak değil büyük bir ustalıkla gerçekleştirdiğini söyler. Müsteşrik Reinaud da Anbese’nin bu politikası sebebiyle Gaul topraklarından alınan haracın kat kat arttığını ifade eder.
BİBLİYOGRAFYA:
İbnü’l-Kutiyye, Târîhu iftitâhi’l-Endelüs (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Beyrut 1402/1982, s. 190-191; İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, IV, 136, 489-490; İbn İzârî, el-Beyânü’l-mugrib (nşr. G. S. Colin # E. Lévi-Provençal), Beyrut 1983, II, 27; Makkarî, Nefhu’t-tîb, I, 235, 279; III, 16-18; IV, 350; Ahbâr Mecmû‘a (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1401/1981, s. 31; R. Dozy, Spanish Islâm, London 1972, s. 124; Anwar G. Chejne, Muslim Spain, It’s History and Culture, Minneapolis 1974, s. 11; Ziriklî, el-AǾlâm (Fethullah), V, 91; Hâlid es-Sûfî, Târîhu’l-ǾArab fi’l-Endelüs: el-feth ve ‘asrü’l-vülât, Bingazi 1980, s. 220-225; H. İbrâhim Hasan, İslâm Târihi (trc. İsmail Yiğit v.dğr.), İstanbul 1985, I, 405; Abdurrahman Ali el-Haccî, et-Târîhu’l-Endelüsî, Dımaşk 1407/1987, s. 190-191.
Abdülkerim Özaydın