ALİ b. SÜLEYMAN
علي بن سليمان
X. yüzyılın sonu ile XI. yüzyılın ilk çeyreğinde yaşayan tabip, matematikçi, filozof ve astrolog.
Hayatı ve tahsili hakkında bilgi yoktur. Kaynaklar Ali b. Süleyman’ın çok başarılı bir tabip ve matematik âlimi olduğunu, ayrıca zamanının önde gelen felsefeci ve müneccimleri arasında yer aldığını kaydetmektedirler. Doğum ve ölüm tarihleri belli olmamakla birlikte Fâtımî halifelerinden Azîz (975-996), Hâkim (996-1021) ve bir süre de Zâhir (1021-1036) zamanlarında Kahire’de yaşadığı bilinmektedir. Buna göre 1021’den sonra öldüğü söylenebilir.
İbn Ebû Usaybia, Ali b. Süleyman’ın yazdığı çeşitli bilim dallarına ait eserlerden şunları zikretmektedir: 1. İhtisâru Kitâbi’l-Hâvî. Zekeriyyâ er-Râzî’nin Kitâbü’l-Hâvî adlı eserinin bir özetidir. 2. Kitâbü’l-Emsile ve’t-tecârib ve’l-ahbâr ve’n-nüket ve’l-havâssı’t-tıbbiyye el-müntezeǾa min kütübi İbukrât ve Câlînûs ve gayrihimâ. Hipokrat ve Câlînûs’un eserlerinden derlenmiş bir tıp kitabıdır. 3. Kitâbü’t-TaǾâlîk el-felsefiyye. Felsefe üzerine bazı notlardan meydana gelmiştir. 4. Tezkire fi’r-riyâza. Matematikle ilgili dört citlik bir eserdir. 5. Makale fî enne kabûle’l-cismi’t-tecezzüǿ lâ yekıfü ve lâ yentehî ilâ mâ lâ yetecezzeǿ. “Cismin sonsuza dek bölünebileceği” hakkında bir makaledir. 6. TaǾdîdü’ş-şükûk telzemü makālât Aristâtâlîs fi’l-ibsâr. Aristo’nun görme olayı hakkındaki fikirlerinin eleştirisine ait bir eserdir. 7. TaǾdîdü şükûk fî kevâkibi’z-zeneb. Kuyruklu yıldızlarla ilgili görüşleri tenkit ettiği bir eserdir.
BİBLİYOGRAFYA:
İbn Ebû Usaybia, ǾUyûnü’l-enbâǿ (nşr. Nizâr Rızâ), Beyrut 1965, s. 550; H. Suter, Die Mathematiker, Leipzig 1900, s. 83; Sezgin, GAS, VII, 287; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, VII, 102.
Nuri Yüce