ALİ b. AHMED el-İMRÂNÎ

علي بن أحمد العمراني

Alî b. Ahmed el-İmrânî el-Mevsılî (ö. 344/955-56)

Matematikçi ve astrolog.

Doğum yeri ve yılı bilinmemekle beraber Mevsılî nisbesinden Musul’da doğmuş olabileceği tahmin edilmektedir. Kaynaklarda, fazilet ve ilim sahibi bir insan olarak şöhret yaptığı, insanların kendisinden ilim öğrenmek ve zenginliğiyle ünlü kütüphanesinden faydalanmak için uzak beldelerden Musul’a geldikleri kayıtlıdır. Eserleri aritmetik, geometri ve astroloji üzerinedir. Bunlar arasında, Mısırlı matematikçi Ebû Kâmil Şücâ‘ b. Eslem’in Kitâbü’l-Cebr ve’l-mukabele adlı eserine yaptığı şerh ile uğurlu günlerin nasıl seçileceğine dair kaleme aldığı Kitâbü’l-İhtiyârât adlı astrolojik çalışması en tanınmış olanlarıdır. el-İhtiyârât, 1134 yılında Barselona’da Abraham Judaeus tarafından De electionibus adıyla Latince’ye tercüme edilmiştir.

BİBLİYOGRAFYA:

İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist, Beyrut 1398/1978, s. 394; İbnü’l-Kıftî, İhbârü’l-ulemâ, Kahire, ts. (Mektebetü’l-Mütenebbî), s. 156-157; H. Suter, Die Mathematiker, Leipzig 1900, s. 56-57; Ebü’l-Kāsım Kurbânî, Zindegînâme-i Riyâzîdânân-ı Devre-i İslâmî, Tahran 1365, s. 321; Sezgin, GAS, V, 281, 291; VII, 166; Ziriklî, el-AǾlâm, V, 57; M. Ullmann, Die Natur-und Geheimwissenschaften im Islam, Leiden 1972, s. 331-332; G. Sarton, Introduction, New York 1975, I, 632.

Sargon Erdem