AHMED KUDSİ EFENDİ
Topbaşzâde Şeyh Ahmed Kudsi (ö. 1889)
Son devir âlim ve mutasavvıfı.
Babasının adı Mustafa’dır. Konya’nın Kadınhanı ilçesinde doğdu. Tahsilini memleketinde tamamladıktan sonra Mekke’ye gitti. Mekke müftüsü Seyyid Muhammed b. Hüseyin el-Kutbî’den fıkıh, hadis ve tefsir, Seyyid Muhammed b. Ali es-Senûsî’den de hadis ve tasavvuf dersleri aldı. Daha sonra memleketine dönerek Konya’ya yerleşti. Tedris ve irşadla meşgul oldu. Yetmiş yaşlarında iken Konya’da vefat etti ve Mevlânâ Türbesi hazîresine defnedildi.
Ahmed Kudsi Efendi, Hâlidiyye tarikatı şeyhlerinden Bozkırlı Memiş Efendi’nin halifesidir. Hidâyetü’l-mürtâb fî fezâili’l-ashab (İstanbul 1292) adlı Arapça bir eseri vardır. Muhtelif kaynaklardan seçilmiş nakillerden oluşan ve yirmi fasıldan meydana gelen eser, sahâbîler hakkındaki yanlış düşünce ve değerlendirmeleri tashih etmek maksadıyla, sahâbe ile ilgili hadislerden deliller getirilerek yazılmış olup konuya ait Sünnî anlayışı ortaya koymaktadır. Hidâyetü’l-mürtâb ilk defa Elmalılı Mahmud Bedreddin Yazır tarafından Türkçe’ye tercüme edilmiş ancak bu tercüme basılmamıştır. Eserin Mustafa Ayyıldız tarafından yapılan tercümesi Peygamberimiz ve Ashabı adıyla yayımlanmıştır (İstanbul 1985). Diğer eserleri ise kaybolmuştur.
BİBLİYOGRAFYA:
Ahmed Kudsi Efendi, Peygamberimiz ve Ashâbı (trc. Mustafa Ayyıldız), İstanbul 1985, Mukaddime; Hediyyetü’l-ârifîn, I, 193; Osmanlı Müellifleri, I, 250; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, II, 51.
İsmail L. Çakan