AHMED EFENDİ, Şikârîzâde

(ö. 1831)

Şeyh, zâkirbaşı ve mûsikişinas.

Türk mûsikisinde Şikârîzâde lakabıyla tanınır. Hayatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. İstanbul’da doğdu ve orada yaşadı. İlk yılları, yetişmesi ve tahsili ile ilgili herhangi bir kayıt da yoktur. Gençlik yıllarında Sünbüliyye tarikatına intisap etti. Koca Mustafa Paşa Hankahı şeyhi Seyyid Mehmed Hâşim Efendi’den


hilâfet* aldı; uzun yıllar bu tekkenin zâkirbaşılığını yaptı. Bu vazifedeyken, 1791 yılında Medine kadısı olan Mehmed Atâullah Efendi ile birlikte Medine’ye gitti. Haccını ifa ettikten sonra bir yıl kadar orada kaldı. Döndükten bir müddet sonra, eski tekkesinde zâkirbaşılığını sürdürürken ayrıca Yedikule civarındaki Hacı Evhadüddin Tekkesi şeyhliğine tayin edildi. Bu iki görevi hayatının sonuna kadar devam ettirdi. 27 Haziran 1831’de vefat etti. Mezarı Koca Mustafa Paşa Hankahı hazîresindedir.

Uzun süre şeyhlik vazifesinde bulunan Ahmed Efendi, daha çok devrinin önde gelen zâkirbaşılarından biri olarak tanınmıştır. Bu sebeple mûsiki ile de uğraşmış ve bilhassa dinî sahadaki besteleriyle meşhur olmuştur. Çeşitli el yazması güfte mecmualarında pek çok eserine rastlanıyorsa da bunlardan ancak dokuz tanesi zamanımıza ulaşmıştır.

Ahmed Efendi hac dönüşü Der Beyân-ı Ahvâl-i Medîne-i Münevvere adlı küçük bir eser kaleme almıştır. İki yazma nüshası Millet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır (Ali Emîrî, T, nr. 305; Şer‘iyye, nr. 722). Medine’de bulunduğu sıradaki şehir hayatını hâtırat üslûbuyla kaleme aldığı bu eser, Tayyibetü’l-ezkâr (İstanbul 1271, 1316) ve Tayyibetü’l-ezkâr fî Medîneti’l-envâr (Kazan 1283) adlarıyla basılmıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Ahmed Şikârîzâde, Der Beyân-ı Ahvâl-i Medîne-i Münevvere, Millet Ktp., Ali Emîrî, T, nr. 305, vr. 1b; Mehmed Şükrî, Silsilenâme, Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâyî Kitapları, nr. 1098, vr. 27ª; Hüseyin Vassâf, Sefîne, III, 262, 305; Ezgi, Türk Musikisi, V, 327-328; Ergun, Antoloji, II, 403, 422-423, 478, 480; Şengel, İlâhiler, I, 88; II, 82-83; IV, 92-93; VI, 158-159; a.e., İstanbul 1986, s. 10, 66, 132; Öztuna, TMA, I, 21.

Nuri Özcan