ABDURRAHMAN b. HÂRİS

عبد الرحمن بن الحارث

Ebû Muhammed Abdurrahmân b. el-Hâris b. Hişâm b. el-Mugıre el-Mahzûmî (ö. 43/663-64)

Hz. Osman zamanında Mushaf nüshalarının çoğaltılmasıyla görevlendirilen heyetin üyesi, tâbiî.

Hicretin birinci yılında doğduğu bilinmektedir. Babasının vefatından sonra annesinin Hz. Ömer’le evlenmesi üzerine onun himayesine girdi. Asıl adı İbrâhim’di; ancak halifeliği sırasında, peygamber adı taşıyanların isimlerini değiştirmeyi düşündüğü sıralarda Hz. Ömer, ona Abdurrahman adını verdi. İlmi ve cömertliğiyle tanınan ve Hz. Osman’ın kızıyla evlenen Abdurrahman, Hz. Âişe ile birlikte Cemel Savaşı’na katıldı. Onu çok takdir eden Âişe, “Abdurrahman b. Hâris gibi on çocuğum olsaydı, evimde oturup onları yetiştirmeyi her şeye tercih ederdim” derdi.

Hz. Osman, Mushaf nüshalarını çoğaltıp çeşitli bölgelere göndermeye karar verince, bunu gerçekleştirmek üzere Zeyd b. Sâbit, Saîd b. Âs ve Abdullah b. Zübeyr ile birlikte damadı Abdurrahman’ı da görevlendirdi. Ayrıca Osman şehid edildiği sırada Abdurrahman yanında bulunduğu için yaralanmıştı.

Rivayet ettiği hadisleri Hz. Ömer, Osman, Ebû Hüreyre, Âişe, Ümmü Seleme gibi sahâbîlerden nakletmiş, kendisinden de fukahâ-i seb‘a*dan biri olan oğlu Ebû Bekir, ayrıca Ebû Kılâbe, Şa‘bî gibi muhaddisler rivayette bulunmuşlardır. Rivayet ettiği hadisler Sahîh-i Buhârî ile dört büyük sünende yer almıştır. Abdurrahman, Muâviye’nin hilâfet yıllarında Medine’de vefat etmiştir.

BİBLİYOGRAFYA:

İbn Sa‘d, et-Tabakatü’l-kübrâ (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1388/1968, V, 5-6; Buhârî, et-Târîhu’l-kebîr (nşr. Abdurrahman b. Yahyâ el-Yemânî v.dğr.), Haydarâbâd 1360-80/1941-60, V, 272; İbn Abdülber, el-İstî‘âb (el-İsâbe içinde), Kahire 1328, II, 426; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gabe (nşr. Muhammed İbrâhim el-Bennâ v.dğr.), Kahire 1390-93/1970-73, III, 431-432; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, III, 484-485; İbn Hacer, el-İsâbe, Kahire 1328, II, 394; III, 66.

Selahattin Polat