ABDÜLVEHHÂB HALLÂF
عبد الوهاب خلّاف
(ö. 1888-1956)
Mısırlı âlim ve hukukçu.
1888’de Kefrüzzeyyât’ta doğdu. Babasının adı Abdülvâhid’dir. 1915’te Ezher Üniversitesi’ne bağlı Medresetü’l-kazâi’ş-şer‘î’yi bitirdi. Bir süre bu medresede müderris olarak çalıştıktan sonra hâkimlik, adliye müfettişliği ve mescidler müdürlüğü yaptı. 1936’da Kahire Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeliğine tayin edildi ve emekli oluncaya kadar bu görevini sürdürdü. Emekli olduktan sonra da fakültenin daveti üzerine yüksek lisans bölümünde ders vermeye devam etti. Aynı zamanda Arap Dil Akademisi’nin (Mecmau’l-lugati’l-Arabiyye) üyesi idi. Muhammed Abduh’un açtığı düşünce çığırının samimi bir taraftarı olarak taklide ve bid‘atlara karşı çıkan Hallâf, öğretim üyeliği yaptığı kurumlarda verdiği derslerle aynı düşünceleri paylaşan birçok hukukçunun yetişmesine katkıda bulunmuştur.
Eserleri basılmış olup belli başlıları şunlardır: 1. İlmü usûli’l-fıkh. İlk baskısı 1942’de Kahire’de yapılan eser daha sonra birçok defa basılmış olup Hüseyin Atay tarafından giriş bölümü ve bazı notlar eklenerek İslâm Hukuk Felsefesi adıyla Türkçe’ye tercüme edilmiştir (Ankara 1973, 1985). 2. Hulâsatü târîhi’t-teşrîi’l-İslâmî. 1968’de Kuveyt’te sekizinci baskısı yapılan eseri, Talat Koçyiğit İslâm Teşrii Tarihi adıyla Türkçe’ye çevirmiştir (Ankara 1970). Eser İlmü usûli’l-fıkh’ın bazı baskılarının son kısmında da yer almaktadır. 3. es-Siyâsetü’ş-şeriyye (Kahire 1397/1977). Ezher Üniversitesi’nde okuttuğu ders notlarıdır. İslâm devletinin siyasî, hukukî ve malî yapısından, fertlerin hak ve hürriyetlerinden bahseder. 4. Ahkâmü’l-vakf (Kahire 1942). 5. el-Ahvâlü’ş-şahsiyye. 6. Ahkâmü’l-mevârîs. 7. Mesâdirü’t-teşrîi’l-İslâmî fî mâ lâ nassa fîh (Kahire 1955). 8. el-İctihâd ve’t-taklîd. 9. Nûr mine’l-Kurâni’l-Kerîm (Kahire 1948). 10. Nûrun alâ nûr (Kahire 1952). 11. el-İctihâd bi’r-rey (Kahire 1950).
Abdülmün’im Hallâf