ABDULLAH b. SAFVÂN
عبد الله بن صفوان
Ebû Safvân Abdullah b. Safvân b. Ümeyye b. Halef el-Cümahî el-Kureşî (ö. 73/692)
Abdullah b. Zübeyr’i desteklediği iin onunla birlikte şehid edilen tâbiî.
Hz. Peygamber hayatta iken doğduğu halde yaşı küçük olduğu için sahâbîlik mertebesine ulaşamadı; fakat Mekkeli tâbiîlerin birinci tabakasında yer aldı. Babası ve dedesi gibi kendisi de Kureyş’in eşrafındn olup Mekke’nin varlıklı ve nüfuzlu bir ailesine mensuptu. Cömertliği ve üstün zekâsıyla tanınan Abdullah, hilâfet davasında Abdullah b. Zübeyr’in sadık bir taraftarı idi. İbnü’z-Zübeyr ve yanındakiler Kâbe’de muhasara edilince, Haccâc taraından kendisine verilen emânı kabul etmedi. Sonunda İbnü’z-Zübeyr ve birçok taraftarı ile birlikte onun da başı kesildi ve kesik başları önce Medine’ye, oradan da Şam’a Abdülmelik b. Mervân’a gönderildi.
Babası Safvân b. Ümeyye’den, Hz. Ömer, Hafsa, Ümmü Seleme ve Abdullah b. Amr gibi sahâbîlerden hadis rivayet eden Abdullah b. Safvân’ın hadis kitaplarında, daha çok, “Kâbe’ye karşı harp ilân eden bir ordunun çölde helâk olacağı’na dair rivayet ettiği bir tek metne rastlanmaktadır (bk. Müslim, “Fiten”, 4, 6, 7).
BİBLİYOGRAFYA:
Halîfe b. Hayyât, et-Tabakat (nşr. Süheyl Zekkâr), Dımaşk 1966-67, II, 591; Buhârî, et-Târîhu’l-kebîr (nşr. Abdurrahman b. Yahyâ el-Yemânî v.dğr.), Haydarâbâd 1360-80/1941-60, V, 118-120; a.mlf., et-Târîhu’s-sagır (nşr. Mahmûd İbrâhim Zâyed), Kahire 1396-97/1976-77, I, 142-143, 153, 162, 163; Müslim, “Fiten”, 4, 6, 7; İbn Abdülber, el-İstî‘âb (el-İsâbe içinde), Kahire 1328, II, 333-334; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gabe, Kahire 1285-87, III, 185; Zehebî, A‘lâmü’n-nübelâ’, IV, 150-151; İbn Hacer, el-İsâbe, Kahire 1328, III, 60; a.mlf., Tehzîbü’t-Tehzîb, V, 265-266.
Ali Yardım