ABDAL MEHMED
II. Murad devrinde Bursa ve çevresinde yaşayan Anadolu abdallarından biri.
Hayatına dair kesin bilgi yoktur. Hakkında teşekkül eden menkıbelerden Emîr Sultan’ın (ö. 833/1429) çağdaşı olduğu ve onunla sohbet ettiği anlaşılmaktadır. Baldırzâde, Abdal Mehmed’in ölümünden sonra da kerametlerinin devam ettiğini söyleyerek onun Molla Fenârî ile ilgili bir menkıbesini nakleder. Menâkıb-ı Eşrefzâde’de Eşrefoğlu Abdullah-ı Rûmî’nin (ö. 874/1469) Abdal Mehmed’in himmet ve feyziyle velîlik mertebesine eriştiği anlatılır. Bir rivayete göre Abdal’ın mekânı Hacı İbrâhim adlı saf bir adamın dükkânıdır. Abdal Mehmed’in himmetiyle zengin olan hacı İbrâhim, onun adına Abdal Camii’ni, kendi adına Gökdere semtindeki mescidi yaptırmış ve daha başka vakıflar da tesis etmiştir. Menkıbelerin ışığında Abdal Mehmed’in XV. yüzyılın ilk yarısında vefat ettiği söylenebilir. Abdal Mehmed adına Bursa’da II. Murad tarafından yaptırılan cami, çeşmesi, türbesi ve hazîresiyle birlikte bugün de varlığını muhafaza etmektedir.
Söz konusu Abdal Mehmed’den başka, Orhan Gazi zamanında yaşayıp Bursa’nın fethiyle ilgili menkıbesi bulunan Abdal Murad’ın oğlu olan bir Abdal Mehmed daha vardır. Bunun mezarı, 1933’te yıktırılan babasına ait zâviyenin hazîresindedir.
BİBLİYOGRAFYA:
Abdullah Veliyyüddin Burûsevî, Menâkıb-ı Eşrefzâde, İÜ Ktp., TY 270, vr. 8b; Baldırzâde, Ravza-i Evliya’, Bursa Eski Eserler Ktp., Orhan, 1018, s. 9-10; İsmâil Belîğ, Güldeste, Bursa 1302, s. 216; Kâzım Baykal, Bursa ve Anıtları, Bursa 1950, s. 113; M. Fuad Köprülü, “Abdal Mehmed”, Türk Halk Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul 1935, I, 59.
Süleyman Uludağ